"Hüseyn məndəndir..." hədisinin şərhi (əs-Sindi)

İbn Macə öz "Sünən" əsərində aşağıdakı hədisi nəql etmişdir:

حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ حُمَيْدِ بْنِ كَاسِبٍ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سُلَيْمٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُثْمَانَ بْنِ خُثَيْمٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ أَبِي رَاشِدٍ أَنَّ يَعْلَى بْنَ مُرَّةَ حَدَّثَهُمْ أَنَّهُمْ خَرَجُوا مَعَ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِلَى طَعَامٍ دُعُوا لَهُ فَإِذَا حُسَيْنٌ يَلْعَبُ فِي السِّكَّةِ قَالَ فَتَقَدَّمَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَمَامَ الْقَوْمِ وَبَسَطَ يَدَيْهِ فَجَعَلَ الْغُلَامُ يَفِرُّ هَا هُنَا وَهَا هُنَا وَيُضَاحِكُهُ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ حَتَّى أَخَذَهُ فَجَعَلَ إِحْدَى يَدَيْهِ تَحْتَ ذَقْنِهِ وَالْأُخْرَى فِي فَأْسِ رَأْسِهِ فَقَبَّلَهُ وَقَالَ حُسَيْنٌ مِنِّي وَأَنَا مِنْ حُسَيْنٍ أَحَبَّ اللَّهُ مَنْ أَحَبَّ حُسَيْنًا حُسَيْنٌ سِبْطٌ مِنْ الْأَسْبَاطِ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنْ سُفْيَانَ مِثْلَهُ

Bizə Yəqub ibn Humeyd ibn Kasib rəvayət etdi (və dedi): Yəhya ibn süleym bizə Abdullah ibn Osman ibn Huseymdən, o da Səid ibn Əbi Raşiddən, o da Yəla ibn Murrədən belə nəql edir:

Bir gün Peyğəmbər yeməyə dəvət edilmişdi. Biz Peyğəmbərlə birlikdə qonaqlığa gedərkən yolda Hüseynin küçədə oynadığını gördük. Peyğəmbər əllərini açıb ona tərəf getdi. Balaca Hüseyn ora-bura qaçır, Peyğəmbər də gülə-gülə onu tutmağa çalışırdı. Nəhayət Peyğəmbər onu yaxaladı, bir əli ilə çənəsinin altından, bir əli ilə də başının üstündən tutub onu öpdü. Sonra dedi: “Hüseyn məndəndir, mən də Hüseyndənəm. Hüseyni sevəni, Allah da sevsin. Hüseyn nəvələrdən bir nəvədir.” Bizə Əli ibn Məhəmməd və Vəki də Süfyandan eyni şeyi nəql etmişlər.

Məşhur əhli-sünnə alimi əs-Sindi isə bu hədisin şərhində yazır:

قَوْلُهُ: (حُسَيْنٌ مِنِّي وَأَنَا مِنْ حُسَيْنٍ) أَيْ بَيْنَنَا مِنَ الِاتِّحَادِ وَالِاتِّصَالِ مَا يَصِحُّ أَنْ يُقَالَ كُلٌّ مِنْهُمَا مِنَ الْآخَرِ سِبْطٌ هُوَ وَلَدُ الْوَلَدِ خَرَجَ تَأْكِيدًا لِلِاتِّحَادِ وَالْبَعْضِيَّةِ وَتَقْرِيرًا لَهَا وَيَحْتَمِلُ أَنْ يَكُونَ فَائِدَةُ الْإِخْبَارِ بَيَانْ أَنَّهُ حَقِيقٌ بِذَلِكَ وَأَهْلٌ لَهُ وَلَيْسَ مِنَ الْأَوْلَادِ الَّذِينَ يُنْفَى نَسَبُهُمْ عَنِ الْآبَاءِ كَمَا قَالَ تَعَالَى: إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ أَهْلِكَ وَقِيلَ: يُطْلَقُ السِّبْطُ عَلَى الْقَبِيلَةِ وَهُوَ الْمُرَادُ هَاهُنَا وَالْمَقْصُودُ الْإِخْبَارُ بِبَقَائِهِ وَكَثْرَةِ أَوْلَادِهِ وَقِيلَ: الْمُرَادُ أَنَّهُ أُمَّةٌ مِنَ الْأُمَمِ فِي الْخَيْرِ عَلَى حَدِّ قَوْلِهِ تَعَالَى {إِنَّ إِبْرَاهِيمَ كَانَ أُمَّةً} وَفِي الزَّوَائِدِ إِسْنَادُهُ حَسَنٌ رِجَالُهُ ثِقَاتٌ وَأَخْرَجَ التِّرْمِذِيُّ مِنْ قَوْلِهِ: حُسَيْنٌ مِنِّي إِلَخْ وَلَمْ يَذْكُرِ الْقِصَّةَ قَالَ حَدِيثٌ حَسَنٌ.

“Hüseyn məndəndir, mən də Hüseyndənəm”, yəni, onlar arasında elə birlik və əlaqə vardır ki, “bu ondan, o da bundandır”, - deyilə bilər. “Sibt”, “övlad” (“nəvə”) deməkdir… Bəlkə də bu sözün işlənməsindən məqsəd, Hüseynin övladlığa layiq olduğunu və onun (etdikləri pis əməllərə görə) atalarının nəslindən sayılmayan övladlardan olmadığını göstərməkdir. Çünki elə övladlar olmuşdur ki, (öz atalarının övladları olduqları halda) Allah onlar barəsində (onların atalarına) “O sənin ailəndən deyil” demişdir. Həmçinin demişlər ki, cümlənin mənası “Hüseyn xeyir işlərdə bir ümmətdir” şəklindədir. Necə ki, Allah İbrahim barəsində “O, bir ümmət idi” demişdir. “Əz-Zəvaid” kitabında hədisin sənədinin həsən, ravilərinin siqə olduğu deyilir. Tirmizi bu hədisin yalnız “Hüseyn məndəndir…” hissəsini nəql etmiş, əhvalatın özünü nəql etməmişdir.  Ardınca da “həsən hədisdir”, - demişdir.

 

Əbulhəsən əl-Hənəfi əs-Sindi, Haşiyətus-Sindi əla İbn Macə, c.1, s.96; “Darul-Marifə” – Beyrut, 1416/1996

В этом разделе